Sinds Tim Bergers-Lee in 1991 HTML (Hypertext Markup Language) aan de wereld schonk en het World Wide Web, of internet, een feit werd, zijn er honderden miljoenen mensen aan dat internet verslingerd geraakt, zijn er honderden miljoenen websites gebouwd, en zijn er honderdduizenden miljarden mailberichten de cyberspace ingestuurd. Het internet heeft in die korte tijdspanne reeds een ingrijpende invloed op de productie, distributie en receptie van literatuur gehad. Men stelt zich terecht dan ook vragen als: gaat het scherm als drager het papier vervangen? Is het boek ten dode opgeschreven? Moeten we met z’n allen niet-lineair gaan lezen en overstresst raken door duizendvoudig verknoopte teksten? Zullen de boekhandels verdwijnen door die e-commerce en verkoop over het internet? Gaat de auteur nog eigenaar van zijn tekst zijn? Zal hij/zij niet helemaal bedolven worden onder een wirwar van teksten waar iedereen aan kan meeprutsen? Vervreemdt de virtuele realiteit van geconnecteerde computersimulaties ons van de tastbare werkelijkheid? Wordt het internet, met al zijn chatrooms, een nieuw schrijfplatform waar elke lezer kan meeschrijven aan een eindeloos uitdeinende InterText? Hoe ook, de impact op de diverse terreinen van productie, distributie en receptie is nu reeds zeer groot.
Impact op de productie. Door het open en oneindig toegankelijk karakter van het internet kan iedereen zijn verzen, verhalen en theaterstukken meteen openbaar maken en voorzien van foto’s, video’s en speciale effecten. De opkomst van collaboratieve schrijfprojecten is opmerkelijk: verschillende auteurs die samen, simultaan of sequentieel aan teksten werken. Veel auteurs hebben een persoonlijke website waarop ze nieuw werk aankondigen of publiceren en waarmee ze actief met hun lezers communiceren. Het blog (persoonlijk internetdagboek) is een belangrijk fenomeen waarmee auteurs heel snel en efficiënt hun verhalen de wereld insturen. Het internet neemt gedeeltelijk de rol van de literaire tijdschriften op zoek naar nieuw talent over.
Impact op de distributie. Anders dan het gedrukte boek kan een digitale tekst meteen, zonder enige fysieke beperking verspreid worden. Dat heeft o.a. tot e-books (sien e-book) geleid. Anderzijds biedt het internet, met webwinkels als Amazon en Proxis, de mogelijkheid om traditionele boeken te verspreiden en te verkopen. Op het reproductieve niveau dienen zich geweldige nieuwe mogelijkheden aan m.b.t. het archiveren en ter beschikking stellen van bestaande teksten. Denk maar aan het Gutenbergproject, waar men klassieke teksten, waarvan het auteursrecht vervallen is, ter beschikking stelt. Momenteel leiden al duizenden titels uit de klassieke canon een bestaan als ‘gedigitaliseerde’ literatuur (cf. in het Nederlandse taalgebied de DBNL: Digitale Bibliotheek Nederlandse letterkunde). Elke uitgeverij heeft een goed uitgebouwde website waarmee ze actuele informatie rond hun aanbod en hun auteurs op het internet publiceren.
Impact tenslotte op de receptie. De lezer kan via het internet veel actiever aan het literaire proces deelnemen. Zo treedt hij in rechtstreekse dialoog met de auteur(s) via chatrooms of via blogs. Hij kan boeken of fragmenten lezen voor ze officieel gepubliceerd zijn. Het computerscherm wordt een standaardonderdeel van de leeservaring, en speciale e-booklezers vervangen gedeeltelijk het papieren boek.
Literatuur: A. Vuillemin & M. Lenoble, Littérature et informatique. La littérature générée par ordinateur, 1995. Id., Littérature, informatique, lecture. De la lecture assistée par ordinateur à la lecture interactive, 1999. St. Browner e.a., (red.), Literature and the Internet. A guide for students, teachers, and scholars, 2000. Literatuur en de nieuwe media, themanummer Spiegel der letteren, 2004.